limburg 1.11-2

Nederland

Startpagina

Inleiding

____________________________________________________________________________

Deurne: Sint-Willibrorduskerk

Natuurstenen wijdingskruis in middeleeuwse muur

____________________________________________________________________________

Tegelen: Sint-Martinuskerk

De Sint-Martinuskerk is de vierde kerk op deze plaats. Delen van de huidige toren zijn nog van de derde kerk uit 1430.

De eerste Sint-Martinuskerk werd hier rond 720 gesticht. Elders heb ik de aanwezige metseltekens van deze toren al laten zien.

Hier gaat onze aandacht uit naar de diverse natuurstenen inwijdingskruisjes die we zien op de toren.

Natuursteen tekens in bakstenen muren op rij:

In Deurne staat de Sint-Willibrorduskerk en het gotisch hoogkoor dat oorspronkelijk nog hoger was dan het middenschip, vertoont opmerkelijke metselwerk-overeenkomsten met het Groot kasteel te Deurne.

Omdat dat gebouw eerder op omstreeks 1460 werd gedateerd, werd dat jaartal ook voor het hoogkoor aangehouden. Onderzoek naar de geschiedenis van het Groot Kasteel in 2003 toonde echter aan, dat het oudste (gotische) gedeelte van dit gebouw al vóór 1397 moet zijn gebouwd. Dat kan daarmee evengoed voor het hoogkoor gelden.

____________________________________________________________________________

Weert: Sint-Martinuskerk

Ook hier in Weert heet de blikvanger Sint-Martinuskerk. Het is een van de weinige hallenkerken in Zuid-Nederland. Bij een hallenkerk zijn de zijbeuken ongeveer even hoog en vaak ook even breed als het middenschip.

Al meldt een bron al in 1056 een kerk in Weert, de eerste bouwfase van het huidige gebouw wordt pas voltooid in 1456. Dan verrijst namelijk het nog bestaande koor in gotische stijl. Het oude schip verdwijnt rond 1500 om plaats te maken voor het huidige driebeukige schip dat de vorm kreeg van een gotische hallenkerk. Deze wordt in 1512 opnieuw in gebruik genomen. Waarschijnlijk is na die wijding het gebouw nog afgewerkt.

Met de bouw van de toren in Kempische stijl wordt gestart in 1528. Eind zestiende eeuw komt de bouw door geldgebrek tot stilstand. Pas in 1887 wordt de toren voltooid naar een ontwerp van architect Johannes Kayser uit Venlo.

De negentiende-eeuwse toren houdt echter niet lang stand. In 1940 stort de 60 meter hoge houten spits naar beneden en vernielt een aantal gewelven van de kerk. Pas in 1951 schrijft het kerkbestuur een prijsvraag uit voor een nieuw ontwerp voor de torenbekroning. Winnaar werd Theo Verlaan uit Berkum, wiens ontwerp wordt voltooid in 1960. Deze spits toont een sterke gelijkenis met die van de Eusebiuskerk in Arnhem. Niet toevallig, want die is van dezelfde architect.

Toren met speklagen

Opvallend is de vorm-overeenkomst met die van Tegelen.

De hardstenen kruisjes bevinden zich in de muur van het schip van de kerk en in een aanbouw.

Moeilijk om te zeggen in welke tijd ze zijn aangebracht. Ze kunnen naderhand in de muur zijn ingebracht.

Hardstenen wijdingskruis

____________________________________________________________________________

Roermond: Sint Christoffel kathedraal

Naast de Romaanse Munsterkerk met de 4 torens heeft Roermond nog een grote kerk: de St. Christoffel kathedraal. Een kerkgebouw mag kathedraal heten als zich daarin de bisschopszetel zich bevindt.

Hiernaast: op de meest linkse hoek: deze draagt vermoedelijk een straatnaam: 't Gaert's kamp.

St. Christoffelkathedraal

Aan weerszijden van het raam is een kruisje aangebracht. Wellicht werd dit venster ooit gebruikt om mensen die in de kerk niet welkom waren, toch de eucharistie te laten meebeleven en misschien zelf door het raam de hostie te overhandigen.

De natuursteen vormt een kruis, met daarin nog een afbeelding van een kruis, dat nog het meest lijkt op een Maltezer kruis, gevoerd door de Johanniter Orde.

Kruistekens

In de achtermuur van deze kerk treffen we de hieronder weergegeven natuurstenen kruisjes aan.

Op de hoek links is er een te vinden en er zijn 2 andere aan weerszijden van het dichtgemetselde raam.

Wijdingskruisje

Nederland