Duizel (bij Eersel): Sint Johannes geboorte
Duizel behoort tot de 8 zaligheden.
Acht zaligheden is de benaming voor een achttal dorpen in de Nederlandse Kempen ten zuiden van Eindhoven.
De benaming "zaligheden" is ontleend aan het "sel" waarop de naam van zeven van deze acht dorpen eindigt ("selligheden"). De naam is vermoedelijk ontstaan toen in de 19e eeuw Hollandse militairen in deze dorpen ingekwartierd lagen en het bestaan er toen als armzaligheid beleefden.
Duizel werd in 1337 als Dusele vermeld. Later heette het Duisel.
Al in de 16de eeuw was het dorp een drukbezocht bedevaartsoord.
Rond de 24ste juni worden er tot op de dag van vandaag in Duizel tal van feestelijkheden georganiseerd. De huizen worden versierd met de St. Janstros waarin het St. Janskruid is verwerkt. De trossen vormen een afweermiddel tegen onweer.
Fanfare en gilde trekken op die dag door het dorp.
Westzijde links
Westzijde rechts
Vergelijken we de linker en rechter figuur naast de voordeur (zie bovenstaande foto's), dan vallen verschillen op. Dit maakt het extra onduidelijk wat de precieze beweegredenen zijn geweest van de torenbouwers om het op deze manier te doen.
Als de betekenis vooral een magische is, dus het op afstand houden van vreemde demonen en krachten, dan zal de voorstelling op de muur deze kracht sowieso hebben gehad, maakt niet uit hoe geslaagd de afbeelding is.
Bij het metselen zal ook wel eens wat zijn misgegaan door een misrekening. Een eenmaal gemetseld stuk muur liet men dan maar staan.
Dit laatste gevoel bekruipt je toch vooral als je naar het linker deel van de muur kijkt (zie foto’s onder).
Westzijde detail rechts
De huidige kerk heet St. Johannes geboorte. Ik neem aan dat deze naam overgenomen is van de oude kerk.
Sinds de afbraak van een in 1822 herbouwde kerk (1927), staat de toren alleen. Het is een bakstenen gebouw uit de tweede helft van de 15de eeuw. Ook de waterlijsten zijn in baksteen uitgevoerd, de neuzen in de blinde nissen zijn daarentegen van natuursteen.
In 1967 is de toren gerestaureerd.
Het is te hopen dat bij restauraties de symbolen met verantwoordelijkheid voor het verleden exact weergegeven blijven. Anders gaat er nog meer verloren van dit toch al zo slecht begrepen cultuur aspect.
Staand voor het hek dat het kerkhof afsluit van de openbare weg, zien we aan weerszijden al de eerste metseltekens.
Noordzijde
Noordzijde detail
Zuidzijde
Zuidzijde detail linker figuur
Twee tekens op de zuidmuur, een kasteeltoren (?) links en een Latijns kruis rechts.
Je kunt een teken wel een naam geven, zoals kasteeltoren, maar we weten nog niets over de feitelijke betekenis van het symbool.
