Nederland

Startpagina

Inleiding

zeeland 1.3.9 zuid-holland 1.4.2

Rotterdam: Laurenskerk muurtekens

Dat de ruit van oorsprong een heidens teken was, wordt bevestigd door de verchristelijking door de kleine kruisjes die er aan zijn toegevoegd.







Muurtekens meer in detail

Zuidertransept met tekens links van het raam

Laurenskerk: zoek de muurtekens

Aan de kleur van de muur is te zien dat deze tekens aan de 'Laurens' nog net in het oude muurgedeelte zitten. Vlak daarboven is de muur hersteld. De Laurens-kerk werd door het bombardement in 1940 zwaar getroffen.


Sint Laurentius

Laurentius leefde in de 3e eeuw en werd als christen gemarteld en gedood omdat de keizer dacht dat hij veel geld had, toen hij als diaken voedsel uitdeelde aan de armen. Hij werd geroosterd boven een vuur.

Zijn naamdag valt op 10 augustus. Op die dag behaalde keizer Otto I in 955 een klinkende overwinning op de Hongaren bij Lechfeld.

Dit succesverhaal maakte Laurentiusdag een dag waarop het goed oorlogvoeren is. Als dank voor een overwinning werd dan vaak een kerk of kapel aan Sint Laurens gewijd. (bron: Elizabeth den Hartog)

Op deze foto is te zien hoe er van de Laurenskerk maar gedeeltelijke muurresten overeindbleven.

Net genoeg dat de muurtekens nog bewaard gebleven zijn.








Laurenskerk na het bombardement in1940


____________________________________________________________________________

Dordrecht: Huis te Merwede

Bij Dordrecht staat aan de Merwede nog de ruine van het kasteel Huis te Merwede. Op de muren is een regelmatig ruit-patroon in het metselwerk aangebracht, van groenig geglazuurde bakstenen.

Het eerste kasteel werd gebouwd voor 1307. Na verwoesting werd het herbouwd in de eerste helft van de 14e eeuw. Deze laatste versie werd verwoest in 1418. Daarna is het kasteel nooit meer opnieuw opgebouwd.

De inwoners van Dordrecht hebben de stenen geroofd om er hun huizen en de kerk mee te bouwen. Na de Sint Elizabethsvloed werd het lastiger om de ruïne te slopen. Uiteindelijk kwam er een verbod in 1549. Afdoende was het niet. Maar ligging op een eilandje, maakte het toch wel moeilijker, zodat uiteindelijk toch nog een stuk bewaard is gebleven.

Gravure van Huis te Merwede uit 1711

Ruïne kasteel: Huis te Merwede

Magische tekens in Dordrecht

Ook aan toren en kerk van de Grote (of Onze Lieve Vrouwe) Kerk van Dordrecht zijn nog oude muurtekens te vinden.  

Onze Lieve Vrouwekerk

De kerk heeft een Romaanse voorloper gehad (kapel in 1122). Uit begin 13e eeuw bestaan er al stadrekeningen voor de aanbouw van een Maria-koor. Dit Maria-koor is nu nog het oudste deel van de kerk. In 1367 werd de kerk verheven tot kapittelkerk en dat stimuleerde de bouwactiviteiten.

Rond 1470 had de kerk in hoofdtrekken haar huidige vorm gekregen.

De kerk wordt gerekend tot de Brabantse gotiek en is daarvan een heel sobere, maar wel een van de noordelijkste vertegenwoordigers.




Grote Kerk: muurtekens

Toren

Met de bouw van de toren werd begonnen rond 1339. Rond 1450 was men gevorderd tot aan de omloop. Helaas brak er in 1457 een grote stadsbrand uit waarbij kerk en toren zwaar werden beschadigd. Ook begon de toren toen al flink over te hellen. Daarom werd afgezien van de verdere bekroning die de toren tot 108 meter hoogte had moeten brengen. Maar 4 jaar later was de schade al hersteld. De uiteindelijke hoogte bleef nu steken op 65 m. In 1626 werden de kolossale wijzerplaten aangebracht.

De zware basklok van 9830 kilo uit 1999 is de zwaarste klok van Nederland. Hij weegt 9830 kg, wat nog 1000 kg meer is dan de beroemde Delftse Bourdon.


Op de foto’s boven en onder (van de noordzijde van het schip) zien we rechts een zandlopermotief. Dit symbool komt ook voor in de runenrij als de Gebu-rune, die met ons woord geven (geschenk) in verband staat. Nu werden de runen in onze streken al vanaf de 8e eeuw niet meer gebruikt. Alleen zullen sommige runen nog terug te vinden zijn als huismerk (en daardoor in de heraldiek) en in een paar gevallen als gevelteken.

De site van www.symbols.com geeft voor dit teken aan dat het in vroeger tijd ook wel stond voor TIJD (zandloper) en daarmee voor UUR.


Grote Kerk: muurtekens in detail

Grote Kerk: muurtekens (2 maal een X)

X-teken op westzijde toren

Hoog op de toren, vlak onder de wijzerplaten is nogmaals een maalkruis-teken aangebracht. Zie foto rechtboven.

Ietwat vager zijn ook hier (foto links en onder) metseltekens op de toren te vinden. De ruitvorm en de driehoek is wel duidelijk herkenbaar.








We zien hier dat de metselaars erg veel groene steen hadden, zodat ze een heel muurvlak regelmatig met deze steen konden versieren. Ook deze groene steen ontstond als een afwijking in het bakproces. In de kuststreek (Vlaanderen, Zeeland) werden de ovens gestookt met zouthoudende turf, waardoor er op de koppen van de stenen een groenige glazuur neersloeg.








Westzijde toren in detail

 Detail zuidelijk transept

Muurtekens op de Laurenskerk

Hetzelfde teken komt in Twente ook voor op de middenpaal van oude niendeuren. Het staat ook voor het weren van boze geesten en (volgens sommige bronnen) het afweren van bliksem.

Het rechter teken is wel mooi bewaard gebleven. De linker is gehavend en de middelste op de steunbeer is nog zwaarder gehavend. Het is lastig om deze te reconstrueren.

Het maalkruisteken is twee keer te zien: op de muur en de steunbeer. In lichtere steensoort op de steunbeer en in de zwart gesintelde soort op het muurvlak.


#pic_1080

Zandlopermotief

zuid-holland 1.4.2 zuid-holland 1.4.1 zeeland 1.3.9

Westzijde toren


Westzijde toren

De Grote Kerk van Dordrecht

#pic_1080 #pic_1080

Nederland