Delft: Woonhuis
In Delft (Peperstraat 15) komen we een bijzonder teken tegen in een oude muur. Is het een huismerk of kan het toch verband houden met vergelijkbare Franse metseltekens?
Hier zijn geen gesinterde stenen gebruikt maar rode bakstenen. Op zijn vroegst: eind 16e eeuw.
Woonhuis met muurteken boven tegen de daklijst
Detail van muurteken van pand op foto hiernaast
Muurteken in Delft
Op een zijmuur van een oud pand in het centrum van Delft zien we een teken dicht tegen de dakgoot. Ik heb het nagetekend, zoals ik denk dat de vorm is.
Mogelijk houdt dit teken verband met de vuurslag. Een vuurslag is een metalen stuk, voorzien van een dubbel gat, waar men de vingers in kon steken.
Door de vuurslag op de kei aan te slaan kon men vuur maken. In Frankrijk zien we het teken met een ruit in plaats van een kruis in het midden.
De vuurslag is als symbool door de Bourgondische hertogen ingevoerd. Men weet dat het halssnoer van de Orde van het Gulden Vlies samengesteld is uit vuurslagen en keien. Beide worden gestyleerd weergegeven. Ook het Andreaskruis komt wel in de keten voor en verwijst naar de beschermheilige van de Orde v.h. Gulden Vlies.
De vuurslag treft men ook als teken aan op munten vanaf de Bourgondische tijd.
Zo schijnen ze ook als versiering in bouwwerken voor te komen, zoals op gewelf-
Ook kunnen ze vergezeld zijn van maalkruisen en verwijzen dus naar het Bourgondische huis. (gegevens vuurslag: Geert Hoornaert: Metseltekens in Westvlaanderen en Noord-
Keten van de Orde van het Gulden Vlies met vuurslagen en stenen
Militaire Willemsorde (officiersrang) met vuurslag.
Munt van Philips III uit 1513 met het vuurslag teken.
Wapen fam. Molier: vuurslag met 3 molenijzers
Bourgondische vuurslag
Vuur maken
Allereerst is er licht brandbaar materiaal nodig, geschikt om als 'tondel' te dienen: b.v. geprepareerde tondelzwam of verkoold llisdoddepluis.
Voor het creëren van warmte gebruikt men -
Dit is van belang om goede vonken te krijgen die lang genoeg gloeien om het tondel aan te steken.
De vuursteen moet een scherpe rand hebben om de vuurslag langs te slaan. Hoe kleiner het rakingsvlak hoe meer energie er vrij komt en hoe groter de kans op een vonk.
Het maken van vuur begint met de voorbereiding. Het brandhout moet worden klein gehakt tot aanmaakhout en klaargelegd worden bij de vuurplaats. Uiteraard dienen ook de overige materialen klaar te liggen, zodat, wanneer het tondel gloeit, men snel kan handelen.
Men legt een stukje tondel op de vuursteen dicht bij de scherpe rand. Vervolgens slaat men met een rechte beweging langs de vuursteen waarmee de vuursteen net geraakt wordt. Bij een goede techniek, gereedschap en tondel zal er binnen één of enkele halen een vonk op het stuk tondel zijn gevallen. Het tondel zal hierdoor beginnen te gloeien.
Tegen blikseminslag?
Naast de link met Bourgondië kan hier dus bij een woonhuis heel goed sprake zijn van of een huismerk of een teken tegen blikseminslag. Een onheilafwerend kruis geplaatst over een vuurslag.
Delft: Zocherlaan 17-
19e eeuwse toverknooptekens in het Agneta-
Delft: Drieakerstraat 9
De brouwerij De Gekroonde P werd in 1892-
Er is een uitgebreid Gereedschappenmuseum (Mensert) gevestigd.
____________________________________________________________________________
Naaldwijk: Herenstraat 31
Woon-
In de bogen boven de ramen is ook weer een ( ingedeukte) ruit te herkennen.
Een officiele monumenten website noemt deze bogen boven de ramen Tudorbogen, maar daar ben ik het niet mee eens. Een tudorboog loopt met een rechte raaklijn naar de bovenste punt, niet getoogd, zoals hier.
Herenstraat 31
Vuurslag-
Vuurslagen zijn er in diverse vormen
Agneta-
Donderbezem
Toverknoop
